14. สุชาตพุทฺธวํสวณฺณนา

ตโต ตสฺสาปรภาเค ตสฺมิํเยว มณฺฑกปฺเป อนุปุพฺเพน อปริมิตายุเกสุ สตฺเตสุ อนุกฺกเมน ปริหายิตฺวา นวุติวสฺสสหสฺสายุเกสุ ชาเตสุ สุชาตรูปกาโย ปริสุทฺธชาโต สุชาโต นาม สตฺถา โลเก อุทปาทิฯ โสปิ ปารมิโย ปูเรตฺวา ตุสิตปุเร นิพฺพตฺติตฺวา ตโต จวิตฺวา สุมงฺคลนคเร อุคฺคตสฺส นาม รญฺโญ กุเล ปภาวติยา นาม อคฺคมเหสิยา กุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ คเหตฺวา ทสนฺนํ มาสานํ อจฺจเยน มาตุกุจฺฉิโต นิกฺขมิฯ นามคฺคหณทิวเส จสฺส นามํ กโรนฺโต สกลชมฺพุทีเป สพฺพสตฺตานํ สุขํ ชนยนฺโต ชาโตติ ‘‘สุชาโต’’ ตฺเววสฺส นามมกํสุฯ โส นววสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิฯ สิรี อุปสิรี สิรินนฺโท จาติ ตสฺส ตโย ปาสาทา อเหสุํฯ สิรีนนฺทาเทวิปฺปมุขานิ เตวีสติ อิตฺถิสหสฺสานิ ปจฺจุปฏฺฐิตานิ อเหสุํฯ

โส จตฺตาริ นิมิตฺตานิ ทิสฺวา สิรีนนฺทาเทวิยา อุปเสเน นาม ปุตฺเต อุปฺปนฺเน หํสวหํ นาม วรตุรงฺคมารุยฺห มหาภินิกฺขมนํ นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิฯ ตํ ปน ปพฺพชนฺตํ มนุสฺสานํ โกฏิ อนุปพฺพชิฯ อถ โส เตหิ ปริวุโต นว มาเส ปธานจริยํ จริตฺวา วิสาขปุณฺณมาย สิรีนนฺทนนคเร สิรีนนฺทนเสฏฺฐิสฺส ธีตาย ทินฺนํ ปรมมธุรํ มธุปายาสํ ปริภุญฺชิตฺวา สาลวเน ทิวาวิหารํ วีตินาเมตฺวา สายนฺหสมเย สุนนฺทาชีวเกน ทินฺนา อฏฺฐ ติณมุฏฺฐิโย คเหตฺวา เวฬุโพธิํ อุปสงฺกมิตฺวา เตตฺติํสหตฺถวิตฺถตํ ติณสนฺถรํ สนฺถริตฺวา สูริเย ธรมาเนเยว สมารํ มารพลํ วิธมิตฺวา สมฺมาสมฺโพธิํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา สพฺพพุทฺธานุจิณฺณํ อุทานํ อุทาเนตฺวา สตฺตสตฺตาหํ โพธิสมีเปเยว วีตินาเมตฺวา พฺรหฺมุนา อายาจิโต อตฺตโน กนิฏฺฐภาติกํ สุทสฺสนกุมารํ ปุโรหิตปุตฺตํ เทวกุมารญฺจ จตุสจฺจธมฺมปฏิเวธสมตฺเถ ทิสฺวา อากาเสน คนฺตฺวา สุมงฺคลนครสมีเป สุมงฺคลุยฺยาเน โอตริตฺวา อุยฺยานปาเลน อตฺตโน ภาติกํ สุทสฺสนกุมารํ ปุโรหิตปุตฺตํ เทวกุมารญฺจ ปกฺโกสาเปตฺวา เตสํ สปริวารานํ มชฺเฌ นิสินฺโน ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตสิฯ ตตฺถ อสีติยา โกฏีนํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิฯ อยํ ปฐมาภิสมโย อโหสิฯ

ยทา ปน ภควา สุทสฺสนุยฺยานทฺวาเร มหาสาลมูเล ยมกปาฏิหาริยํ กตฺวา เทเวสุ ตาวติํเสสุ วสฺสาวาสํ อุปาคมิ, ตทา สตฺตตฺติํสสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิฯ อยํ ทุติโย อภิสมโย อโหสิฯ ยทา ปน สุชาโต ทสพโล ปิตุสนฺติกํ อคมาสิ, ตทา สฏฺฐิสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิฯ อยํ ตติโย อภิสมโย อโหสิฯ เตน วุตฺตํ –

[1]

‘‘ตตฺเถว มณฺฑกปฺปมฺหิ, สุชาโต นาม นายโก;

สีหหนุสภกฺขนฺโธ, อปฺปเมยฺโย ทุราสโทฯ

[2]